Ποδηλασία στη Λέσβο

Σίγουρα έναν αιώνα πριν το ποδήλατο ήταν το κύριο μέσο μετακίνησης των πολιτών, μια και το αυτοκίνητο έκανε την εμφάνισή του μόλις τον τελευταίο μισό αιώνα. Κάθε Μυτιληνιός τότε, είχε ένα ποδήλατο. Άντρες γυναίκες μικροί και μεγάλοι ίσως και λόγω της οικονομικής δυσχέρειας γέμιζαν τους δρόμους της πόλης με ποδήλατα. Αυτή η κατάσταση παρέμεινε και μετά τον πόλεμο έως και τα μέσα της δεκαετίας του 60 που άρχισαν να αγοράζονται μαζικά μηχανοκίνητα οχήματα στο νησί. Ακόμα τότε δεν υπήρχαν ούτε βενζινάδικα στο νησί και οι πρώτοι αυτοκινούμενοι Λέσβιοι αγόραζαν τη βενζίνη με τον τενεκέ που έφερνε το πλοίο της γραμμής. Ακόμα και τότε το ποδήλατο ήταν το κύριο μέσο μετακίνησης του Λεσβιακού πληθυσμού. Βαρύ, σιδερένιο, με μια ταχύτητα, τεράστιο, πανάκριβο (για τους μισθούς της εποχής) αλλά αξιόπιστο και οικονομικό.

Τα χρόνια πέρασαν και ειδικά τα τελευταία αυτά 50 χρόνια το κύριο μέσο μετακίνησης του κατοίκου της Μυτιλήνης έγινε (δυστυχώς) το αυτοκίνητο. Το ποδήλατο πέρασε σε φάση πλέον να είναι το παιχνίδι (μόνο) της παιδικής μας ηλικίας ή το εργαλείο των αθλητών ποδηλασίας.

Το σημαντικότερο κομμάτι, αυτό της αστικής μετακίνησης, της ψυχαγωγίας, της άθλησης σε όλα τα επίπεδα, είχε εξ ολοκλήρου εξαφανιστεί. Ελάχιστοι και μεμονωμένοι ήταν αυτοί που κρατούσαν ζωντανό το πετάλι στην πόλη. Δεν είναι βέβαια λίγες οι αναφορές σε παρέες που από το 1977 έκαναν βόλτες σε χωματόδρομους, χωμάτινες πίστες και διαδρομές σε δάση, ή σε μεμονωμένους αγώνες δρόμου που γίνονταν που και που στο νησί. Εκείνη την εποχή είχαν μείνει μόνο 3 ποδηλατικά καταστήματα που επικεντρώνονταν κυρίως στην επισκευή των πολλών ποδηλάτων που κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Τα υπεράριθμα αυτοκίνητα για τους δρόμους μας δεν άργησαν να καταπατήσουν τα πάντα. Πεζοδρόμια, δρόμοι πάρκινγκ γειτονιές πλατείες… γέμισαν όλα αυτοκίνητα και μηχανάκια. Η πόλη ανέτοιμη να δεχτεί τόσο μέταλλο απλά και μόνο για στάθμευση. Άδειασαν οι γειτονιές από ποδήλατα, άδειασαν οι δρόμοι, άδειασαν τα στενάκια. Η επέλαση του αυτοκινήτου είχε εξορίσει τα πάντα στο πέρασμά του. Οι γονείς δεν άφηναν τα παιδιά να κάνουν ποδήλατο στη γειτονιά φοβούμενοι τα αυτοκίνητα. Στους δρόμους βασίλευε η μοναρχία του αυτοκινήτου (όχι ότι άλλαξε και κάτι σε σχέση με το σήμερα) κι έτσι το ποδήλατο σταδιακά εξαφανίστηκε από τις ζωές μας.

Η ορεινή ποδηλασία με τη μορφή που την γνωρίζουμε σήμερα άρχισε να γίνεται ευρέως διαδεδομένη στην Μυτιλήνη στα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Αρκετοί από αυτούς που ακόμα και σήμερα κάνουν ποδήλατο είχαν ξεκινήσει εκείνη την εποχή. Μεμονωμένες είναι ακόμα οι αναφορές σε ανθρώπους στην αρχή του 21ου αιώνα για ποδηλατικές δράσεις, ενώ να μην ξεχνάμε και τις επιτυχίες του Γιώργου Σαραϊδάρη, του πρώτου Λέσβιου που όχι απλά διακρίθηκε σε πάρα πολλούς αγώνες κι έτρεξε στο εξωτερικό, αλλά έφερε στην Λέσβο και το πρώτο της Πανελλήνιο Πρωτάθλημα σε αγώνισμα με ποδηλασία. Από κει και πέρα τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Οι άνθρωποι από το νησί άρχισαν να χρησιμοποιούν περισσότερο το ποδήλατο, άλλοι για γυμναστική, άλλοι για αναψυχή, εξερεύνηση, κοινωνικοποίηση, υγεία, προπόνηση… Όλα αυτά στο βουνό βέβαια μια και οι δρόμοι (ακόμα και μέχρι σήμερα) ήταν αφιλόξενοι.

Η μεγάλη αλλαγή όμως έγινε με τη δημιουργία της ιστοσελίδας φίλων ορεινής ποδηλασίας που δημιουργήθηκε το 2010 του “Lesvos MTB”. Με τη βοήθεια πλέον της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης οι δράσεις της μικρής ομάδας φίλων ποδηλασίας άρχισαν να γίνονται γνωστές. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια η Μυτιλήνη έζησε Ποδηλατοπορεία διαμαρτυρίας (πανελλαδική) το 2012 με 274 ποδήλατα. Το ποδήλατο άρχισε να γίνεται γνωστό. Η ποδηλασία στη Λέσβο είχε απογειωθεί. Η μια επιτυχημένη ποδηλατική διοργάνωση διαδέχεται την επόμενη… Ακολούθησαν αγώνες (πάντα ορεινής ποδηλασίας) και πολύ σύντομα και ετήσιο τοπικό πρωτάθλημα, το οποίο κρατάει μέχρι και σήμερα. Το 2014 τα μέλη της ομάδας “Lesvos MTB” στα ΜΚΔ από το μικρό νησί είχαν φτάσει τα 1.600. Η σελίδα στο διαδίκτυο ενημέρωνε καθημερινά με νέα από αγώνες, με δράσεις, με πορείες, με συγκεντρώσεις, με βόλτες… Η απήχησή της άρχισε να ξεφεύγει από τα στενά νησιωτικά πλαίσια και να κατακτά έκταση με αναγνώστες από την Αθήνα, τη στερεά Ελλάδα, το εξωτερικό, ακόμα και χώρες γεωγραφικά πολύ μακριά από την Ελλάδα. Άνθρωποι από τις άκρες του κόσμου άρχισαν να επικοινωνούν με τις σελίδες μας και να επισκέπτονται ποδηλατικά το νησί. Άλλοι τουριστικά, άλλοι για μονοπάτια, άλλοι για διαδρομές δρόμου. Μαζί με την ορεινή ποδηλασία άρχισε να δημιουργείται κι ένας μικρός πυρήνας ανθρώπων που χρησιμοποιούσαν το ποδήλατο στο δρόμο. Στην αρχή για άσκηση (κούρσες) αλλά και αργότερα αστικά για δουλειές μετακίνηση εργασία. Κάπου εκεί στο 2015 άρχισαν οι σκέψεις πλέον για να γίνει επίσημα ένας Ποδηλατικός Σύλλογος στο νησί για να μπορεί επίσημα σαν φορέας να αιτηθεί πράγματα, ποδηλατόδρομους, υποδομές για το ποδήλατο. Έτσι το Σεπτέμβριο του 2015 δημιουργείται επίσημα ο “Ποδηλατικός Σύλλογος Λέσβου”. Άμεσα ξεκινάνε και οι σκέψεις για τον πρώτο ποδηλατόδρομο στο νησί που ναι μεν ολοκληρώθηκε το 2021, αλλά ημιτελής και με θέματα ενώ έως και το 2022 δεν έχει παραδοθεί σαν έργο! Η πορεία του Συλλόγου τα επόμενα χρόνια απογειώνεται. Το 2018 διοργανώνει Πανελλήνιο Πρωτάθλημα ποδηλασίας δρόμου, ένα από τα καλύτερα και πιο άρτια οργανωμένα την τελευταία 50ετία. Τα μέλη του ξεπερνάνε τα 100, ενώ από τον πρώτο χρόνο φτιάχνεται ομάδα αθλητών και αρχίζει να συμμετέχει στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα. Αμέτρητες είναι οι διακρίσεις αθλητών μας όλα αυτά τα χρόνια με επισφράγιση της ανοδικής πορείας τα 2 Πανελλήνια Πρωταθλήματα που πήρε το 2022, ένα στο Marathon ΜΤΒ με τον Αστέριο Νιδήμο και ένα στο Eliminator ΜΤΒ με τον Γιάννη Γιαννόγλου.

Ο Πο. Συ. Λέσβου διατέλεσε οργανωτικό μέλος της νεοσύστατης το 2016 Ελληνικής Ένωσης Ορεινής Ποδηλασίας και τα μέλη του συλλόγου καταχωρήθηκαν από τα πρώτα μέλη της Ένωσης που διατελεί έως σήμερα το ανώτερο όργανο στον τομέα της Ορεινής Ποδηλασίας στην Ελλάδα με 6 χρόνια διοργανώσεις του Πανελληνίου Πρωταθλήματος αγώνων Enduro MTB στην Ελλάδα. Εδώ να σημειώσουμε οτι ο πρώτος αγώνας του πρωταθλήματος το 2017 έγινε στον Όλυμπο Λέσβου κι από τότε μέχρι σήμερα αποτελεί έναν από τους αγαπημένους προορισμούς των αγωνιζόμενων στο πρωτάθλημα με τις συμμετοχές στον Αγώνα της Αγιάσου κάθε χρόνο να πλησιάζουν τις 200.

Ο Ποδηλατικός Σύλλογος Λέσβου αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Αστικής Ποδηλασίας. Η ΕΟΑΠ είναι το ανώτερο όργανο στην Ελλάδα όσον αφορά τα αστικά στο ποδήλατο. Πιέσεις στην κυβέρνηση για ποδηλατόδρομους, για ποδηλατικές υποδομές και ότι μπορεί να κάνει καλύτερη τη ζωή του ανθρώπου που κινείται με ποδήλατο μέσα στην πόλη. Από το 2022 έχει αναλάβει και την οργάνωση της μεγάλης Πανελλαδικής Ποδηλατοπορείας διαμαρτυρίας που γίνεται σε πολλές Ελληνικές πόλεις ταυτόχρονα την ίδια ώρα.

Σε συνεχή συνεργασία με την ΙΜΒΑ παρακολουθήσαμε σεμινάριο κατασκευής, συντήρησης και καθαρισμού μονοπατιών. Είμαστε ενεργοί και παρόντες σε κάθε ετήσια εκδήλωση που διοργανώνεται από τη Διεθνή Ένωση Ορεινής Ποδηλασίας. Κάθε χρόνο μαζί στη διεθνή ημέρα Δάσους, στο Take a Kid Mountain Biking Day, στο Take Care of your Trails που διαρκεί ένα μήνα και καταγράφει τα μονοπάτια που καθαρίζονται σε όλο τον κόσμο με αποτέλεσμα όλοι οι σχετικοί από όλο τον κόσμο με το χώρο να βλέπουν και μια “πινέζα” πάνω στη Λέσβο!

Το Trailforks είναι μια διεθνής βάση δεδομένων μονοπατιών. Εκεί ο χρήστης μπορεί κατ’ αρχήν να βρει να ενημερωθεί με αναλυτικές πληροφορίες απόσταση, κάθοδο, επίπεδο δυσκολίας… και μετά να πλοηγηθεί με τα δεδομένα της σελίδας σε ένα μονοπάτι μόνος του με τη βοήθεια μόνο του ηλεκτρονικού του εξοπλισμού. Ο Ποδηλατικός Σύλλογος Λέσβου έχει καταφέρει κι εκεί να προσθέσει στο μεγάλο διεθνή ιστότοπο τα μονοπάτια της περιοχής μας. Ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα, σε 500 χιλιάδες μονοπάτια από 123 χώρες του κόσμου. Κι εκεί η Λέσβος έχει αφήσει το στίγμα της. Κι από κει χρήστες όλου του κόσμου μπορούν να δουν οτι “κάτι” γίνεται στο νησί μας.

Στη Λέσβο έχουμε ανεπτυγμένο το αίσθημα συντήρησης των μονοπατιών της περιοχής μας. Κλαδέματα, συντηρήσεις, επισκευές, καθαρισμοί είναι στο μηνιαίο μας πρόγραμμα και πάντα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και ειδικά με την Διεύθυνση Δασών Λέσβου που μας συντροφεύει σε κάθε προσπάθεια συντήρησης.

Γενικά όλο το νησί της Λέσβου είναι προικισμένο με άπειρα μονοπάτια. Εκατοντάδες άνθρωποι τα διασχίζουν τα καταγράφουν και τα προσέχουν κάθε εβδομάδα. Μία από τις μεγαλύτερες καταγραφές μονοπατιών έχει γίνει στην περιοχή του Μολύβου.

Εδώ και 3 χρόνια έχει ξεκινήσει αποκλειστικά από τον Πο. Συ. Λέσβου η δημιουργία του πρώτου αμιγώς ποδηλατικού μονοπατιού στην Ελλάδα. Ένα μονοπάτι με όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές που απαιτούν οι διεθνείς οργανισμοί θα βρίσκεται μέσα στο 2023 διαθέσιμο για κάθε φίλο της Ορεινής Ποδηλασίας απ’ όλο τον κόσμο. Ήδη είναι έτοιμες οι ιστοσελίδες προώθησης του μεγάλου έργου σε όλο τον κόσμο. Ένα έργο που θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια πόλο έλξης κάθε φίλου της ποδηλασίας αλλά και την αρχή της ανάπτυξης του παραγκωνισμένου από την πολιτεία ποδηλατικού τουρισμού. Η Λέσβος έχει όλο το πακέτο να υποστηρίξει αυτό το είδος τουρισμού και είναι κρίμα ένα τέτοιο προτέρημα του τόπου μας να μένει ανεκμετάλλευτο. Στη Λέσβο υπάρχει και το έδαφος, και οι γνώσεις και η θέληση να πετύχει κάτι τέτοιο. Τα μέλη του Ποδηλατικού Συλλόγου Λέσβου διαθέτουν την τεχνογνωσία και την επιθυμία να την προσφέρουν σε κάθε κρατικό φορέα τη χρειάζεται και τη ζητήσει.

Το 2017 ο Ποδηλατικός Σύλλογος Λέσβου σύναψε σύμφωνο συνεργασίας και με την Πολιτική Προστασία Λέσβου, μαζί με τους εθελοντές πυροσβέστες και άλλους συλλόγους που μπορούν να συνδράμουν σε πυρκαγιές, καταστροφές ή διασώσεις ατόμων. Εμείς μπορούμε να προσφέρουμε τα 100άδες μάτια μας που περιπολούν καθημερινά τα δάση, να ενημερώνουμε άμεσα τις αρχές να δίνουμε πληροφορίες σύμφωνα με την άριστη γνώση των βουνών μας και γενικά να συμβάλουμε με τον τρόπο μας σε κάθε καλό του τόπου μας.

Η Λέσβος έχει πολύ μεγάλη αγάπη για την ορεινή ποδηλασία. Οι άνθρωποι που θα πάνε έστω και μια φορά την εβδομάδα βόλτα στα γύρω βουνά της πόλης το 2022 ίσως και να ξεπερνούν τους 200, αυτοί που θα επιλέξουν την άσφαλτο για την εξόρμησή τους, ξεπερνάνε τους 30, ενώ η απήχηση της σελίδας του Lesvos MTB πλέον σε ΜΚΔ έσπασε μέσα στο 2022 το φράγμα των 3.000 ανθρώπων. 3.000 ανθρώπων που ενημερώνονται καθημερινά, έγκαιρα και έγκυρα για ότι ποδηλατικό γίνεται στο νησί ή και απ’ έξω απ’ αυτό, μια και δεν είναι λίγες και οι αποστολές του Συλλόγου σε αγώνες εκτός νησιού με μακρύτερη έως το 2022, τη συμμετοχή του αθλητή του Πο. Συ. Λέσβου, Κώστα Καραθάνου στο Trans Madeira.

Ο Ποδηλατικός Σύλλογος θα συνεχίσει να εργάζεται για την συστηματική καλλιέργεια και ανάπτυξη της αγωνιστικής ποδηλασίας κάθε είδους, η δημιουργία αθλητικής ομάδας και η παραγωγή αθλητών ποδηλασίας που θα συμμετέχουν σε αγώνες κάθε μορφής ποδηλασίας.

Τη διάδοση, ανάδειξη, προώθηση όλων των ειδών ποδηλασίας και δημιουργία ποδηλατικής κουλτούρας στη Λέσβο.Θα συνεχίσει την ενασχόληση με κάθε είδους αθλητική δραστηριότητα που σχετίζεται με το ποδήλατο και την υποστήριξη, διεύρυνση, διοργάνωση και διάδοση των αθλητικών ποδηλατικών εκδηλώσεων. Θα συνεχίσει τις προσπάθειες δημιουργίας ενός εκτενούς αστικού δικτύου ποδηλατόδρομων στη Μυτιλήνη, θα παρεμβαίνει συνέχεια στην πολιτεία για την συνέχιση των έργων ποδηλατικών υποδομών. Θα εντάσσει σε κάθε εκδήλωση που είναι δυνατόν μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής για μικρά παιδιά και θα προάγει όποιο έργο αναδικνίει την πολιτιστική αξία του τόπου μας, την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάδειξη του φυσικού κάλλους του νησιού και της της ευαισθητοποίησης της οικολογικής αντίληψης των συμπολιτών μας.